Abortusverwerking

Een abortus is voor veel vrouwen een ingrijpende ervaring. Ook wanneer een vrouw zeker weet de juiste beslissing te hebben genomen. Gevoelens van verlies, verdriet, boosheid of schuldgevoel na een abortus zijn normaal. Meestal verdwijnen deze gevoelens na een aantal dagen of weken.

Het helpt wanneer vrouwen hun ervaringen kunnen delen, door erover te praten of te schrijven. Houden de klachten aan en belemmeren ze het dagelijks functioneren, dan kan een vrouw hulp inschakelen. Fiom heeft jarenlange ervaring in het begeleiden van vrouwen die ongewenst zwanger zijn en kiezen voor een abortus.

Abortusverwerking

Aantal zwangerschapsafbrekingen blijft dalen

Het totale aantal zwangerschapsafbrekingen (inclusief overtijdbehandelingen) lag sinds het jaar 2000 rond de 33.000 per jaar. Vanaf 2008 daalde het aantal zwangerschapsafbrekingen op jaarbasis. In 2015 was er voor het eerst een lichte stijging te zien (n=442, stijging van 1,5%). In 2016 heeft de dalende trend zich weer voortgezet en waren er 659 minder zwangerschapsafbrekingen dan in 2015.

Daarvan vond 13% plaats bij vrouwen die in het buitenland (met name in Frankrijk en Duitsland) woonachtig zijn en voor de abortus naar Nederland komen. Het aantal behandelde vrouwen dat in Nederland woonde was 26.916. Ook het aantal zwangerschapsafbrekingen onder tieners blijft verder afnemen. Nederland behoort daarmee nog steeds bij de landen met laagste abortuscijfers.

Niet schreeuwen maar praten over abortus

Het onderzoek ‘Seks onder je 25e‘ vormde (mede) aanleiding voor Fiom om de campagne ‘Praat over abortus. Doorbreek het taboe‘ te starten. Hoe gevoelig dit onderwerp nog altijd ligt, bleek wel uit de vele reacties die de campagne losmaakte. Projectleider Eline Dalmijn besloot in de pen te klimmen: ‘Ondanks het vrije klimaat in Nederland als het gaat om seksuele gezondheid en rechten, is anno 2017 een ongewenste zwangerschap niet vrij van oordelen.’

‘Beperkte kennis over situaties en omstandigheden waarin vrouwen onbedoeld zwanger raken en de keuzemogelijkheden die er dan zijn, maken dat dit thema in de taboesfeer blijft hangen. Vrouwen die een ongewenste zwangerschap meemaken, ervaren weinig ruimte om dit te delen en ontvangen zo ook weinig begrip en steun voor hun situatie en keuze’, aldus Eline in het opiniestuk.

Vooral de keuze voor het afbreken van de zwangerschap kan in toenemende mate rekenen op onbegrip en soms zelfs afkeur, wat de situatie voor de vrouwen in kwestie nog lastiger kan maken. Dit terwijl uit onderzoek blijkt dat het maken van een weloverwogen keuze, zonder drang of dwang, van groot belang is voor het voorkomen van (psychische) problemen en spijt op de lange termijn.

Praat over abortus. Doorbreek het taboe!

In de campagne ‘Praat over abortus! Doorbreek het taboe’ zie je het verhaal van Lisa en Masja. De vrouwen praten vanuit eigen ervaring. Zo nemen ze de ‘kijker’ mee in hun afwegingen.

Ze laten zien dat abortus een persoonlijke afweging is en dat het hen helpt hier openlijk over te kunnen praten. Met de verhalen hopen Lisa en Masja het taboe te verkleinen. Lisa: ‘Ik denk dat het me heel veel steun had gebracht als het niet zo’n taboe was geweest. En dat het nu veel langer heeft geduurd om bij het punt te komen van verwerking. Maak abortus bespreekbaar, dat lijkt me het belangrijkste.’.

‘De begeleiding heeft mij aan het denken gezet zodat ik bewust kon voelen wat de abortus met me heeft gedaan.’

Anoniem

Taboe op praten over abortus groeit

Er lijkt een taboe te rusten op het kiezen voor een abortus. Dat werd bekend uit het onderzoek ‘Seks onder je 25e’, uitgevoerd door Rutgers en Soa Aids Nederland, in samenwerking met GGD’en. Ruim 20.000 jongeren namen deel aan het onderzoek. Van de meisjes met een abortuservaring geeft 59% aan er niet makkelijk over te praten en bijna de helft van deze meisjes schaamt zich voor hun abortuservaring.

Fiom vindt deze ontwikkeling zorgelijk en hoopt het taboe op abortus te verkleinen. Dit zodat iedere vrouw bij een (ongewenste) zwangerschap een weloverwogen keuze kan maken die past bij haar leven, waarden en toekomst.

‘Erg moeilijk om open te zijn’

Laura liet haar zwangerschap afbreken. De vader van de baby had al een relatie met een ander meisje. Laura is niet haar echte naam. ‘Ik zou graag een voorbeeld willen zijn voor anderen. Als ik dit anoniem doe voelt het toch alsof ik een taboe in stand houd, terwijl ik dat juist wil doorbreken. Maar het is erg moeilijk om open te zijn, door hoe mensen oordelen.’

De periode na de abortus was heftig. ‘Ik had weinig tijd om het echt te verwerken en moest gewoon naar mijn werk.’ Om het een plekje te geven, zocht ze hulp bij kenniscentrum Fiom. Daar werd ze met online opdrachten ondersteund. ‘Ze kunnen dan zien hoe het met je gaat en geven advies.’

Lees het artikel op de NOS op 3-site

Abortusverwerking: in cijfers

86.060

paginaweergaven website-onderdeel ‘Abortusverwerking’

273

aanmeldingen online begeleiding abortusverwerking (198 mensen hebben intake ingestuurd en hulp gevraagd)

7,4

is het gemiddelde cliëntcijfer online begeleiding abortusverwerking

vragen van professionals over abortus en abortusverwerking

40.358

paginaweergaven online Kenniscollectie ‘Abortus’

3.168

paginaweergaven Campagne ‘Praat over abortus’ (gemiddelde tijd op pagina 8 minuten en 46 seconden)

Abortuspil/ overtijdbehandeling via huisarts

Er is veel onduidelijkheid en (maatschappelijke) onrust over de abortuspil. Moet deze overtijdbehandeling nu wel of niet ook mogelijk/beschikbaar zijn via de huisarts? Oud-minister Schippers lanceerde het voorstel in 2016; het huidige kabinet nam het niet over. Inmiddels ligt er een initiatiefwet vanuit GroenLinks en de PvdA om het onderwerp opnieuw op de agenda te krijgen.

Fiom reageerde al eerder op het voorstel van minister Schippers. Onze directeur-bestuurder Ellen Giepmans zei toentertijd: ‘Huisartsen kunnen een meerwaarde hebben voor vrouwen die ongepland of ongewenst zwanger zijn. Ze spelen een rol als hulpverlener en – indien nodig – als verwijzer. Het is belangrijk dat de huisarts over de juiste kennis bezit en alert is op twijfel bij de vrouw, zodat er geen overhaaste beslissingen worden genomen. Om een goed en weloverwogen besluit te kunnen nemen, is het van belang dat de zwangere vrouw goed geïnformeerd is en zicht heeft op haar eigen waarden en mogelijkheden.’

Het is gebleken uit onze hulpverlening rond abortusverwerking, dat als er niet weloverwogen of onder druk gekozen is, vrouwen meer klachten kunnen ervaren naar aanleiding van de abortus.

Kennisdeling: Nieuw licht op preventie psychosociale klachten na abortus

Vrouwen die onder druk voor abortus kiezen, ervaren achteraf meer psychosociale klachten. Dit effect is nog sterker als de vrouw zich gedwongen heeft gevoeld om voor abortus te kiezen. Dit is één van de belangrijkste conclusies uit dossieronderzoek onder cliënten abortusverwerking. In het septembernummer van het Tijdschrift voor Seksuologie zijn de resultaten van dit onderzoek gepubliceerd.

Voor dit onderzoek zijn 447 dossiers geanalyseerd van vrouwen die zich bij Fiom aanmelden voor (psychosociale) hulp na een abortus. Fiom onderzocht wat deze vrouwen kenmerkt. Dit om eventuele risicofactoren te kunnen herleiden. In het bijzonder is gekeken naar de rol van twijfel, de ervaren druk tijdens de besluitvorming en naar de effectiviteit van online hulp bij abortusverwerking.

Het onderzoek laat zien hoe belangrijk het is dat een ongewenst zwangere vrouw de vrijheid ervaart een eigen keuze te kunnen maken. Professionals die te maken hebben met ongewenst zwangere vrouwen, dienen de motivatie van de vrouw goed te verkennen en alert te zijn op ervaren druk van de partner of andere belangrijke naasten tijdens de besluitvorming.